ການຜະລິດກະສິກຳເປັນສິນຄ້າ ແລະ ປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດຊົນລະກະເສດໂດຍອິງຕາມຄວາມຕ້ອງການຕະຫຼາດ

The Study on Market-Oriented Agricutural Production and Factors Affecting Household Income in Irrigation Farmming Area based on Market Demand

Authors

  • ບຸນມີ ອິນທະເກສອນ ພະແນກຄົ້ນຄ້ວາ, ຄະນະເສດຖະສາດ ແລະ ບໍລິຫານທຸລະກິດ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ.
  • ອາໄລ ພົນວິໄຊ ພະແນກຄົ້ນຄ້ວາ, ຄະນະເສດຖະສາດ ແລະ ບໍລິຫານທຸລະກິດ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ.
  • ວິລະພັນ ຈັນທະລັງມາ Lecturer at Faculty of Economics and Businiss Management, National University of Laos.
  • ສຸດສາຄອນ ລັດດາວົງ Lecturer at Faculty of Economics and Businiss Management, National University of Laos.
  • ຄໍາພັນ ມີຫາພົນ Lecturer at Faculty of Economics and Businiss Management, National University of Laos.

Abstract

ບົດຄັດຫຍໍ້

          ການສຶກສາຄັ້ງນີ້ແມ່ນພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້: “ສຶກສາການຜະລິດກະສິກຳເປັນສິນຄ້າ ແລະ ປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນເຂດຊົນລະກະເສດໂດຍອິງຕາມຄວາມຕ້ອງການຕະຫຼາດ” ຢູ່ທີ່ ບ້ານ ໝາກຮຽວ, ເມືອງປາກງື່ມ ແລະ ບ້ານດົງຄວາຍ, ເມືອງໄຊທານີ. ການສຶກສາແມ່ນໄດ້ອິງຕາມ 3 ຈຸດປະສົງຄື: ສຶກສາສະພາບທົ່ວໄປ ແລະ ການຜະລິດກະສິກຳຂອງບ້ານໝາກຮຽວ ແລະ ບ້ານດົງຄວາຍ, ສຶກສາເພື່ອຄັດເລືອກ ແລະ ຈັດລຽງບຸລິມະສິດການຜະລິດເປັນສິນຄ້າອິງໃສ່ຄວາມຕ້ອງການຕະຫຼາດ ແລະ ສຶກສາປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ການສ້າງລາຍໄດ້ຈາກການຜະລິດສິນຄ້າທີ່ຖືກຈັດລຽງບຸລິມະສິດ. ໃນວິທີການສຶກສາແມ່ນນໍາໃຊ້ຂໍ້ມູນປະຖົມພູມ ແລະ ທຸຕິຍະພູມ, ສ່ວນການລວບ​ລວມຂໍ້​ມູນ​ປະ​ຖົມ​ພູມ​ນີ້​ແມ່ນໄດ້ຈັດແບ່ງເປັນ 4 ຂັ້ນ​ຕອນ​ຄື: ການ​ຈັດ​ລຽງ​ບຸລິ​ມະ​ສິດ​ລາຍ​ການສິນ​ຄ້າ​ກະ​ສິກຳ​ຮອບ​ທຳ​ອິດພາຍ​ໃນ​ເຂດ​ບ້ານ​ກຸ່ມ​ຕົວ​ຢ່າງ​ທີ່​ທຳ​ການ​ຜະ​ລິດ​ຢູ່ໂດຍມີການເຂົ້າຮ່ວມຈາກຫຼາກຫຼາຍພາກສ່ວນ, ສຶກສາລາຍການ​ສິນ​ຄ້າ​ທີ່​ຖືກ​ຈັດ​ລຽງ​ບຸ​ລິ​ມະ​ສິດ​​ໄປ​ສຶກ​ສາ​​ລາ​ຄາ ແລະ ປະ​ລິ​ມານຄວາມ​ຕ້ອງ​ການ​ໃນດ້ານຂອງຕະຫຼາດ​ແບບເລັ່ງລັດຈຳ​ນວນ 12 ຕະຫຼາດ​ຫຼັກໃນ​ເຂດ​ຕົວ​ເມືອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ການຈັດລຽງບຸລິມະສິດລາຍການສິນຄ້າກະສິກຳຮອບສຸດທ້າຍພາຍຫຼັງສຶກສາດ້ານຕະຫຼາດ, ແລະ ຂັ້ນຕອນສຸດທ້າຍແມ່ນນຳເອົາ​ລາຍ​ການ​ສິນ​ຄ້າດັ່ງກ່າວມາວິ​ເຄາະ​ໃນ​ແບບຈຳລອງດ້ວຍວິທີການຄາດປະມານສົມຜົນຖົດຖອຍກຳລັງສອງນ້ອຍສຸດ OLS (Ordinary Least Squares). ໃນຈຳນວນ 245 ກຸ່ມຕົວຢ່າງ ໂດຍພາຍໃນຂອບເຂດໄລຍະເວລາ 2 ເດືອນ (ເມສາ-ພຶດສະພາ) ປີ 2018.

     ຜົນຈາກການຈັດລຽງບຸລິມະສິດລາຍການສິນຄ້າກະສິກຳຮອບທຳອິດ ແລະ ຮອບສຸດທ້າຍຫຼັງຈາກປະຊາຊົນໃນເຂດກໍລະນີສຶກສາໄດ້ຮັບຟັງຂໍ້ມູນທາງດ້ານຕະຫຼາດແມ່ນມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍເນື່ອງຈາກປະຊາຊົນໄດ້ມີແນວຄວາມຄິດທີ່ຈະຜະລິດລາຍການໃໝ່ໂດຍຄຳນຶງຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດຫຼາຍຂຶ້ນຄື: ສຳລັບຜະລິດຕະພັນພືດແມ່ນ ເຂົ້າ, ຜັກກິນໃບ, ຖົ່ວຂຽວ ຕາມລຳດັບ ແລະ ສຳລັບຜະລິດຕະພັນສັດແມ່ນ ສັດໃຫຍ່, ສັດປີກ, ແບ້ ແລະ ສັດນໍ້າ.

​​        ຜົນການສຶກສາສະພາບທົ່ວໄປຂອງກຸ່ມຕົວຢ່າງເຫັນວ່າ: ເພດ​ຊາຍກວມເຖິງ 80% ຂອງຈຳນວນທັງໝົດ, ອາຍຸສະເລ່ຍຂອງຜູ່ໃຫ້​ສຳ​ພາດແມ່ນ 50 ປີ, ລະດັບການສຶກສາສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຢູ່ໃນລະດັບມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ, ເນື້ອທີ່ການຜະລິດສະເລ່ຍ 8,641 ຕາແມັດ/ຄອບຄົວ, ການເຂົ້າເຖິງສິນເຊື່ອແມ່ນສູງເຖິງ 68% ຂອງກຸ່ມຕົວຢ່າງທັງໝົດ, ການເຂົ້າຮ່ວມຝຶກອົບຮົມຂອງປະຊາຊົນເທົ່າກັບ 59% ຂອງຈຳນວນທັງໝົດ. ຈາກຈຳນວນກຸ່ມຕົວຢ່າງທັງໝົດ 245 ຄອບຄົວ, ປະຊາຊົນທີ່ຍຶດຖືອາຊີບປູກຝັງແມ່ນ 77% ແລະ ລ້ຽງສັດມີພຽງ 23%.ໃນນີ້, ປະຊາຊົນທີ່ຍຶດອາຊີບປູກເຂົ້າເປັນລາຍໄດ້ຫຼັກແມ່ນກວມ 38%, ສ່ວນປະຊາຊົນທີ່ປູກຜັກມີ 33%, ປະຊາຊົນທີ່ປູກຖົ່ວຂຽວມີພຽງ 5% ແລະ ສ່ວນທີເຫຼືອແມ່ນລ້ຽງສັດ. ສ່ວນຜົນການວິເຄາະຫາປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ການສ້າງລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດຊົນລະກະເສດດ້ວຍການຄາດປະມານສົມຜົນຖົດຖອຍດ້ວຍວິທີກຳລັງສອງນ້ອຍສຸດເຫັນໄດ້ວ່າ: ບັນດາຕົວປ່ຽນເຫັນວ່າໃນຈໍານວນທັງໝົດ 10 ປັດໄຈໂດຍມີ 5 ປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ກັບລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດຊົນລະກະເສດໃນທິດທາງດຽວກັນຄື: ອາຍຸຂອງຫົວໜ້າຄອບຄົວ, ເນື້ອທີ່ການຜະລິດ, ການເຂົ້າເຖິງສິນເຊື່ອ, ການເຂົ້າຮ່ວມຝຶກອົບຮົມ, ການປູກເຂົ້າໜຽວຂອງປະຊາຊົນ. ສ່ວນປັດໄຈທີ່ບໍ່ມີຜົນຕໍ່ກັບລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດຊົນລະກະເສດ 5 ປັດໄຈຄື: ເພດ, ລະດັບການສຶກສາຂອງຫົວໜ້າຄົວເຮືອນ, ການປູກຜັກກິນໃບຂອງປະຊາຊົນ, ການປູກໝາກຖົ່ວຂຽວຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ປະເພດຂອງການຜະລິດກະສິກຳຂອງປະຊາຊົນ ເຊິ່ງຕົວປ່ຽນອິດສະຫຼະສາມາດອະທິບາຍຕົວປ່ຽນຕາມ (R2) ມີຄ່າເທົ່າກັບ 43.93 ສ່ວນຮ້ອຍ.

References

ການຜະລິດກະສິກຳເປັນສິນຄ້າ ແລະ ປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດຊົນລະກະເສດໂດຍອິງຕາມຄວາມຕ້ອງການຕະຫຼາດ

Published

2022-12-28

How to Cite

ອິນທະເກສອນ ບ., ພົນວິໄຊ ອ., ຈັນທະລັງມາ ວ., ລັດດາວົງ ສ., & ມີຫາພົນ ຄ. (2022). ການຜະລິດກະສິກຳເປັນສິນຄ້າ ແລະ ປັດໄຈທີ່ມີຜົນຕໍ່ລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດຊົນລະກະເສດໂດຍອິງຕາມຄວາມຕ້ອງການຕະຫຼາດ: The Study on Market-Oriented Agricutural Production and Factors Affecting Household Income in Irrigation Farmming Area based on Market Demand. Journal of Lao Economics and Business Management, 1(1), 1–12. Retrieved from https://feb.nuol.edu.la/journal/index.php/jleb/article/view/73

Most read articles by the same author(s)